تحلیل فضایی در مطالعات جغرافیایی

Authors

بهلول علیجانی

bohloul alijani دانشگاه خوارزمی

abstract

هدف این مقاله تعریف تحلیل فضایی و شرح مختصر مراحل تکوین آن در جغرافیاست. برای این منظور، از سال های قبل از جنگ جهانی دوم تاکنون، تطور تحلیل فضایی (پیدایش و عوامل مؤثر بر گسترش آن) بررسی شد. بر اساس منابع بررسی شده، تحلیل فضایی در پی انقلاب کمی و برای کشف نظریه ها و قوانین فضایی پراکندگی ها نضج گرفته است. از نظر طرفداران این نگرش جغرافیای قدیم (ناحیه ای) درصدد کشف نظریه های جهانی نیست و، بنابراین، نمی تواند دانش  علمی تولید کند. در نتیجه ی چنین ضعفی، این دانش قادر به حل مسائل و مشکلات جامعه نیست. هدف تحلیل فضایی تحلیل پراکندگی ها یعنی توصیف ساختار فضایی و استدلال این ساختارها از طریق روابط فضایی و سرانجام برنامه ریزی فضایی فعالیت های انسان است. پس از ورود کامپیوتر و ایجاد سیستم اطلاعات جغرافیایی، تحلیل فضایی رویکرد اصلی جغرافیا شد و اکنون نیز سیطره ی این نگرش ادامه دارد. از نظر فلسفه ی علم، تحلیل فضایی با پراکندگی ها به منزله ی هستی های مستقل سروکار دارد. دانش حاصل به صورت نظریه های مستقل و جهانی بیان می شود. روش شناسی کمی و تجربی در قالب علم مهم زمین آمار همه ی پردازش های آماری مانند درون یابی، شناسایی ساختار فضایی، تغییرات فضایی و سرانجام برنامه ریزی فضایی را اجرا می کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

استفاده از هواپیماهای اکتشافی در مطالعات جغرافیایی

بشر از گذشته‌های دور علاقمند به درک بهتر محیط پیرامونی خود و پدیده‌های موجود درآن بوده است. او برای دستیابی به دانش منابع زمینی روش‌های گوناگونی را تجربه کرده و در سایه همین تلاش‌ها به فناوری‌های نوین دست یافته است. است...

full text

تحلیل تاثیر پدیده‌های جغرافیایی در توزیع فضایی سکونت‌گاههای عصر مفرغ (3000-1500 ق.م) اردبیل

مقاله حاضر درصدد است، براساس مطالعات باستان‌شناختی و جغرافیایی- که در استان اردبیل صورت گرفته است،- به بررسی تحلیلی نقش شرایط جغرافیایی و ساختارهای طبیعی در شکل‌گیری، توسعه و افول قلعه‌های پیش از تاریخی استان اردبیل بپردازد. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی– تحلیلی و با رویکردی میان‌رشته‌ای، با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای پردازش شده، مستندات تاریخی، بررسی‌های سیستماتیک میدانی و کاوش‌های باستان‌شناسی،...

full text

تحلیل ارتباط بین الگوی جغرافیایی سرطان ریه و آلودگی هوا در ساختار فضایی شهر تهران

پدیده آلودگی هوا و بالا رفتن غلظت آلاینده­ها از حد مجاز تعیین شده به وسیله سازمان بهداشت جهانی (WHO) در شهرهای بزرگ، از مهم­ترین مشکلات زیست محیطی کلان­شهرهای امروزی است که سلامت انسان­ها را تهدید می­نماید. با رشد تکنولوژی و خروج منابع آلاینده ثابت و صنعتی از شهرها، منابع آلاینده متحرک در بخش حمل­ونقل شهری به عنوان چالش اصلی در راستای آلودگی کلان­شهرها مطرح است. در این راستا مطابق یافته­های سای...

full text

بررسی و تحلیل نقش عوامل جغرافیایی در پراکندگی فضایی نواحی روستایی شهرستان زنجان

 سکونتگاه‌های روستایی ایران در طول سال‌های متمادی با توجه به نیروهای محیطی و اجتماعی ـ اقتصادی الگوی پراکنش خاصی پیداکرده‌اند. که در این میان عوامل جغرافیایی نقش بسزایی در استقرار و نحوه پراکندگی سکونتگاه‌های روستایی دارند، بعضی از این عوامل می‌تواند نقش موثرتری نسبت به سایر عوامل داشته باشند، پژوهش حاضر به بررسی و ارزیابی نقش عوامل جغرافیایی در پراکندگی سکونتگاه‌های روستایی در شهرستان زنجان می...

full text

تحلیل فضایی اماکن ورزشی در مناطق 5 و 6 اصفهان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی

اماکن و فضاهای ورزشی‌‌ از مهمترین کاربری‌های شهری در جهت افزایش سلامت جسمانی و روانی شهروندان می‌باشند، که مکان‌گزینی بهینه برای آنها از مهمترین وظایف مدیران، مسئولان و برنامه‌ریزان شهری است. تعدد عوامل مؤثر در مکان‌یابی اماکن ورزشی با توجه به مشکلات شهرهایی با بافت فشرده همانند اصفهان، استفاده از روش‌های نوین را امری بسیار ضروری نموده که بی توجهی به این موضوع در بسیاری از موارد موجب هدر رفتن س...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تحلیل فضایی مخاطرات محیطی

جلد ۲، شماره ۳، صفحات ۱-۱۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023